سومین برنامه از نشست‌های تخصصی هفته پژوهش و فناوری سال 1401 پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد با عنوان «حکمرانی اخلاقی در فلسفه سیاسی و حکمت عملی فارابی» توسط دکتر رسول حسین‌پور تنکابنی، در روز شنبه 26 آذر 1401 به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
دکتر حسین‌پور در این نشست با اشاره به این که در موضوع حکمرانی اخلاقی به اندازه‌ای که باید، کار نشده است، گفت: سیاست فارابی عین اخلاقش است و اخلاق او عین سیاستش محسوب می‌شود.
وی افزود: مدینه فاضله‌ای که فارابی پیشنهاد می‌کند مدینه‌ای است که با اخلاق در چارچوب سیاستی که نظارت اخلاقی دارد شکل می‌گیرد.
وی با ارائه تعریف حکمرانی، گفت: سازمان ملل حکمرانی را مجموعه اقدام‌های نهادی، عمومی و خصوصی می‌داند که به منظور برنامه‌ریزی و اداره مشترک امور می‌تواند انجام بگیرد.
وی افزود: فرایند یعنی اینکه در تصمیم‌گیری صرفاً به یک نهاد یا شخص نمی‌توانیم توجه کنیم. در حکمرانی مجموعه‌ای از افراد، نهادها و طبقات را می‌بینیم که در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها ایفای نقش می‌کنند.
دکتر حسین‌پور با اشاره به سه بخش متفاوت دولتی، خصوصی و جامعه مدنی در حکمرانی گفت: در حکمرانی به دلیل اینکه نهادهای مختلف اهداف متفاوتی دارند می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های یکدیگر کمک‌کننده هم باشند.
وی افزود: نکته بسیار مهمی که در فلسفه مدنی فارابی وجود دارد این است که انسان‌ها به صورت ژنتیکی و درونی و مادرزادی گرایش به سمت سعادت ندارند و برای اینکه مشخص شود چه مقدار به سعادت گرایش دارند باید جامعه بستری را برای آن‌ها فراهم کند. و معتقد است انسان‌ها اگر هدف غایی‌شان رسیدن به سعادت است، سعادت صرفاً در محیط اجتماع شکل می‌گیرد.
وی گفت: علم مدنی فارابی به کنش‌ها و رفتارهای انسان‌ها می‌پردازد و در فلسفه مدنی فارابی، انسان فقط از مسیر جامعه به سعادت می‌رسد .
وی با بیان اینکه راه پیدایش فضیلت در نهاد انسان این است که سنت‌ها و فضائل اخلاقی به صورت پیوسته در میان شهرها رواج داشته باشد و مقطعی نباشد، گفت: این مساله زمانی امکان‌پذیر است که یک الگوی حکومتی در جامعه داشته باشیم که با حاکمانی همراه باشد که بتوانند بر اساس آن الگوی حکومتی سنت‌ها و فضائل اخلاقی را در جامعه نگه دارند و منتشر کنند.
در ادامه نشست نیز پرسش و پاسخ با حضور شرکت‌کنندگان برگزار شد.
وبینار برگزارشده در نشانی الکترونیکی زیر قابل دسترس پژوهش‌گران است:
https://vroom.um.ac.ir/p813tm217l7w