دومین پیش‌نشست علمی نخستین همایش ملی الهیات شهر با موضوع محله تراز، محله تعالی‌بخش و پاسخگو در روز سه‌شنبه 11 آبان 1400 برگزار شد.
این پیش‌نشست در محور معنویت و محله‌های شهری و به صورت وبینار و مجازی با سخنرانی آقای دکتر ایمان قلندریان، عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد برنامه‌ریزی و اجرا شد.
دکتر قلندریان با اشاره به سه محور اصلی جلسه، گفت: محله، کیفیت و پاسخگویی، و مساله تعالی‌بخشی، محورهای اصلی در بحث پیش‌نشست علمی دوم است.
وی افزود: اجتماع محلی بر مبنای منافع و ارتباطات مشترک به علاوه مکان یا جغرافیا خود را باز تعریف می‌کند و مساله این است که بین زیستن و زندگی‌کردن تفاوت وجود دارد.
وی ضمن بررسی تاریخی جایگاه محله در مشهد، افزود: مشهد در سال 1335 هجری شمسی دارای یک همگنی و انسجام بود.
وی گفت: عوامل مختلفی بر ایجاد تغییر در محلات تاثیرگذار است که می‌توان آن‌ها از بعد فیزیکی، بعد محتوایی و معنایی، و بعد فرهنگی و اجتماعی تقسیم‌بندی و مطالعه نمود.
دکتر قلندریان در ادامه ضمن بررسی ابعاد عینی و ذهنی کیفیت و پاسخگویی شهر و محله، به پارادایم‌های تعامل انسان و محیط شامل پارادایم اثباتی، تفسیری و انتقادی پرداخت.
وی افزود: کیفیت محیط شهری عبارت است از پاسخگویی محیط به نیازهای راستین کاربران در فضای شهری و این نیازهای راستین خیلی مهم، در حال حاضر به خاطر قدرت‌های نوظهور قابل مشاهده نیستند.
وی گفت: محله باید زمینه‌ساز شکوفایی و تحقق وجودی انسان باشد. به هرکدام از پارادایم‌ها، انتقاداتی وارد است که در نتیجه باید به پارادایم بدیل برسیم که در این پارادایم، بین دو نوع محیط، محیط قوانین الهی و محیط فیزیکی و انسان، رابطه‌ای برقرار است که این رابطه قهر و قسر نیست بلکه رابطه تسخیری است. در نتیجه برای تعالی‌بخشی محله باید توامان به سه مدل عینی و کمی، ذهنی و کیفی، و معنوی و روحی، توجه کرد.
